ΓΚΙΑΚ (Δημοσθένης Παπαμάρκος)

 

Οκτώ διηγήματα και μία παραλογή σε ένα βιβλίο που σε κερδίζει από την πρώτη σελίδα! Ιστορίες που στάζουν αίμα και πόνο και έχουν ως βασική πρωταγωνίστρια την έννοια της "τιμής", η οποία καθορίζει την τύχη των ηρώων. Σε κάθε διήγημα ένας λαϊκός αφηγητής από την περιοχή της Λοκρίδας, εξιστορεί με φανερά εξομολογητική διάθεση, τα γεγονότα που σημάδεψαν τον ίδιο ή κάποιον άλλο, πριν και μετά τη Μικρασιατική εκστρατεία.

Προσωπικά πάθη, μυστικά, βιασμοί, όρκοι και φόνοι εκδίκησης, δεισιδαιμονίες, αποκαλύψεις, αναζήτηση της κάθαρσης και μια γενικότερη υπερέκθεση στη βία, η οποία χαρακτηρίζει τους ανθρώπους που έχουν εμπλακεί σε έναν πόλεμο και οι οποίοι εξωτερικεύουν το χειρότερο κομμάτι του εαυτού τους ("στη Μικρασία ήτανε άγρια", "ξεμάθαμε να΄ μαστε αθρώποι", "έχασα την πίστη μ΄ κείθε πέρα. Έκαμα κι είδα πράματα και κατάλαβα ότι οι χειρότεροι δαιμόνοι είναι οι αθρώποι" ).

Άνθρωποι που γι' αυτούς οι λέξεις "τιμή", "οικογένεια" και "αξιοπρέπεια" μετράνε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο ("εγώ έκανα αυτό που έκρινα για τη δικιά μ' οικογένεια") και είναι υποχρεωμένοι να τα διαφυλάξουν και να τα υπερασπισθούν με οποιοδήποτε τίμημα. Άνθρωποι μιας άλλης εποχής που ακολουθούν ένα διαφορετικό εθιμικό δίκαιο και ισχυρίζονται ότι "ήμασταν πέντε παιδιά και δυο κορίτσα" ή αναρωτιούνται "τη χάλασες και τώρα θα τη γελάσεις και θα την απαρατήξεις;".

 Ως προς τη γλώσσα δε, το μόνο που μπορεί να πει κανείς είναι ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑΤΙΚΗ! Το αρβανίτικο ιδίωμα λειτουργεί ως σχήμα οξύμωρο, αν αναλογιστεί κανείς τη νεαρή ηλικία του συγγραφέα, και μας μεταφέρει σε άλλες εποχές μέσα από την πρωτοπρόσωπη αφήγηση, τις συγκλονιστικές περιγραφές, τη σκληρή γλώσσα με την έντονη προφορικότητα και το λυρικό στοιχείο που αφθονεί!

Ο Δημοσθένης Παπαμάρκος αποδεικνύει το εξαιρετικό του ταλέντο και με αιχμηρό τρόπο δε διστάζει να πει τα πράγματα με τ' όνομά τους ("΄Έβραζε ο τόπος και γινήκανε πράματα ουκ ολίγα. Κι απ' τους δυο, υπ' όψιν"). 

Πρόκειται για ένα βιβλίο που θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πολύ καλό σχολικό εγχειρίδιο γλωσσολογίας και λαογραφίας και να συμβάλει στο να δούμε όλοι με διαφορετικό μάτι το είδος του διηγήματος, αλλά και να αγαπήσουμε περισσότερο την παράδοση και τη γλώσσα μας.

Ο ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΠΑΠΑΜΑΡΚΟΣ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ