Πέμπτη 30 Ιουνίου 2022

ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ (Μισέλ Ουελμπέκ)

 


Από πολλούς θεωρείται κλασικό βιβλίο, από άλλους χαρακτηρίζεται υπερβολικά προκλητικό, αλλά αληθινό, ενώ κάποιοι σταματούν να το διαβάζουν μόλις φτάσουν στα μισά του! Είναι αλήθεια, βέβαια, ότι ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ είναι ένα βιβλίο συνώνυμο της πρόκλησης και της ωμότητας, λόγω των υπερβολικά ρεαλιστικών περιγραφών των σεξουαλικών περιπτύξεων των ηρώων, αλλά και λόγω της απουσίας οποιουδήποτε εξωραϊσμού των διαφόρων καταστάσεων.
Πρόκειται για την ιστορία του δυτικού κόσμου, ιδωμένη από την πλευρά του συγγραφέα, ο οποίος κατηγορεί τον υλισμό, τον φιλελευθερισμό και τη σεξουαλική απελευθέρωση που έφερε ο Μάης του '68, για τη διάλυση της οικογένειας, για την παρακμή του γαλλικού πολιτισμού και γενικότερα για την καταστροφή του ανθρώπου. Οι βασικοί ήρωες είναι δύο ετεροθαλή αδέρφια, ο Μπρυνό και ο Μισέλ, που αν και είναι τελείως διαφορετικοί μεταξύ τους, βιώνουν τη χρεοκοπία της προσωπικής τους ζωής και δίνουν τον δικό τους συναισθηματικό, κοινωνικό και σεξουαλικό αγώνα, ο μεν Μπρυνό, καθηγητής Λογοτεχνίας, αναζητώντας απεγνωσμένα τη σεξουαλική απόλαυση, ο δε Μισέλ, βιολόγος, προσπαθώντας να βρει καταφύγιο στην επιστήμη και επιδιώκοντας μέσω της έρευνάς του την εξάλειψη της σεξουαλικής αναπαραγωγής. 
Η σύγχρονη υλιστική κοινωνία, η απομόνωση, ο ατομικισμός, το ανέφικτο της ευτυχίας είναι θέματα με τα οποία καταπιάνεται ο Ουελμπέκ, ο οποίος με κυνισμό, οργισμένο λόγο και ισοπεδωτικό σαρκασμό προσπαθεί να αποδείξει ότι τα υλικά αγαθά, αλλά και την ηδονή τα απολαμβάνει η μειοψηφία, ενώ η πλειοψηφία δεν μπορεί να απολαύσει τον καταναλωτικό κόσμο που την περιβάλλει.
Έντονη είναι η απουσία γονικής αγάπης στους χαρακτήρες του βιβλίου ("Δεν άντεχα την ιδέα πως ο γιος μου θα μεγάλωνε, θα έπαιρνε τη δική θέση μου σα νέος, πως ίσως τα κατάφερνε στη ζωή του τη στιγμή που εγώ είχα χαραμίσει τη δικιά μου"   ή  "Αν σκοτωνόταν με τη μοτοσυκλέτα θα στενοχωριόμουν, αλλά πιστεύω πως θα ' νιωθα πιο ελεύθερη"), ενώ οι γυναίκες του βιβλίου παρουσιάζονται άλλοτε δυναμικές και χειραφετημένες και άλλοτε ανίσχυρες, υποταγμένες και θύματα του χρόνου που άφησε τα σημάδια του στο σώμα τους. Κάποια στιγμή, μάλιστα, βλέπουμε ότι "τιμωρούνται" για την απελευθερωμένη τους σεξουαλικότητα.
Η μόνη σωτηρία, τελικά, του ανθρώπινου γένους, σύμφωνα με τον συγγραφέα, είναι η εξόντωσή του ή η αντικατάστασή του. 
Σκληρή γλώσσα, ακατέργαστο λεξιλόγιο, καταθλιπτικοί χαρακτήρες, παρακμιακές καταστάσεις, μικρές δόσεις επιστημονικής φαντασίας στο τέλος και αρκετές επιστημονικές και φιλοσοφικές αναφορές σε ένα βιβλίο που μπορεί να είναι δύσκολο στην ανάγνωσή του, αλλά προβληματίζει αρκετά τον αναγνώστη και σίγουρα χρειάζεται και μια δεύτερη ανάγνωση.


Αποσπάσματα που ξεχώρισα:

"Βάζουν τους ερευνητές να κάνουν διδακτορικά, να γράφουν εργασίες τη στιγμή που ένα καλό απολυτήριο λυκείου θα ήταν υπεραρκετό για το χειρισμό των μηχανημάτων"

"Μονάχα οι έμπειροι, κυνικοί και ανενδοίαστοι γόητες νιώθουν άνετα με τα υπερβολικά όμορφα νεαρά κορίτσια"

"Μεταξύ δύο και τεσσάρων ετών, τα μικρά του ανθρώπου αποκτούν οξύτερη συνείδηση του εγώ τους, πράγμα που τους προκαλεί κρίσεις εγωκεντρικής μεγαλομανίας. Στόχος τους γίνεται τότε η μετατροπή του κοινωνικού τους περιβάλλοντος (που συνήθως αποτελείται από τους γονείς τους) σε σκλάβους υποταγμένους στην παραμικρή τους επιθυμία"

"Η δυστυχία μας δε φτάνει στο ζενίθ της παρά μονάχα όταν έχουμε βρεθεί, αρκετά κοντά, στην εφικτή πιθανότητα της ευτυχίας"

"Τα παιδιά υπομένουν τον κόσμο που οι ενήλικοι έχουν φτιάξει για χάρη τους, προσπαθούν να προσαρμοστούν όσο το δυνατόν καλύτερα. Στη συνέχεια, συνήθως τον αναπαράγουν"

"Αυτό το βιβλίο είναι αφιερωμένο στον άνθρωπο"
  



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου